Dnia 17 września 1939 roku Armia Czerwona, łamiąc pakt o nieagresji, bez wypowiedzenia wojny, natarła na Polskę. Strona radziecka stwierdziła, że działania wojenne wykazały, iż „państwo polskie i jego Rząd faktycznie przestały istnieć. Dlatego też straciły ważność traktaty zawarte pomiędzy ZSRR a Polską….”.
Nastąpiło to w nawiązaniu do podpisanego 23 sierpnia 1939 r. porozumienia ZSRR z Niemcami (Pakt Ribbentrop-Mołotow). Ustalono w nim, że granica stref interesów Niemiec i Związku Sowieckiego przebiegać będzie w pobliżu rzek Narwi, Wisły i Sanu. W ten sposób oba państwa wcieliły w życie swój plan podziału strefy wpływów, dokonując IV rozbioru Polski. Potwierdzeniem tych działań był Traktat o granicach i przyjaźni zawarty 28 września 1939 r. w Moskwie pomiędzy niemiecką III Rzeszą i ZSRR, nazywany także II Paktem Ribbentrop-Mołotow.
Polacy walczyli z Niemcami, dlatego też wschodniej granicy ze Związkiem Sowieckim o długości około 1400 km strzegły nieliczne oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza i garnizony w miastach. Skierowane przeciwko Polsce siły sowieckie liczyły blisko 1,5 miliona żołnierzy, 6000 czołgów i ok. 2000 samolotów. Wieczorem 17 września marsz. Edward Rydz-Śmigły Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych wydał rozkaz wycofania wojsk ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej w kierunku Rumunii i Węgier. Nakazano nie podejmować walki z bolszewikami, jedynie w przypadku „natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów”. Rozkaz ten według historyków w rezultacie zdezorganizował obronę wschodniej granicy, do wielu oddziałów nie dotarł lub został uznany za prowokację. Stąd w wielu miejscach dochodziło do walk z Sowietami.
Stoczono bitwy na Polesiu i Wołyniu. Krwawe potyczki 20-22 września prowadzono w okolicach Grodna i w samym mieście. Wziął w nich udział mjr Henryk Dobrzański służąc w 110 rezerwowym pułku ułanów. Po rozwiązaniu jego pułku mjr Dobrzański postanowił kontynuować walkę. Z grupą żołnierzy udał się w stronę Warszawy zaś po jej kapitulacji na południe kraju. Na początku października 1939 r. jego oddział kwaterował w okolicach Bodzentyna w Czarnym Lesie oraz w leśniczówce w Podgórzu. Ostatecznie śledzony przez oddziały niemieckie przeszedł w rejon Lasów Spalskich, gdzie stacjonował do wiosny 1940 r. Odpierając ataki przeważających sił wroga poległ pod Anielinem 30 kwietnia 1940 r.
W walkach z wojskiem sowieckim poległo blisko 2500 żołnierzy, 20 tys. było rannych i zaginionych. W niewoli znalazło się ok. 250 tys. żołnierzy, w tym ponad 10 tys. oficerów. Aresztowano ponad 200 tys. Polaków, przedstawicieli różnych zawodów, inteligencji. Wielu zostało rozstrzelanych w Katyniu, Charkowie, Twerze, Kuropatach, Bykowni. Wśród nich byli związani z ziemią bodzentyńską funkcjonariusze Policji Państwowej przodownicy Łukasz Furtak i Zygmunt Wrębiakowski. W bieżącym roku z inicjatywy Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.”, przy wsparciu władz Miasta i Gminy Bodzentyn, zostanie w Bodzentynie odsłonięta tablica im poświęcona.
Wskutek sowieckich represji na Syberię wywieziono łącznie około 1 milion 350 tys. Polaków. W 2013 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił dzień 17 września Dniem Sybiraka. To dzień pamięci o poległych i wywiezionych na Sybir.
W Podgórzu przedstawiciele Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna zapalili symboliczne znicze pod pomnikiem mjra Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal”, który walczył w okolicach Grodna z sowieckim najeźdźcą. Naszym obowiązkiem jest pamiętać o tych, którzy ginęli w starciach zbrojnych, bestialskich egzekucjach; umierali w tajgach i na stepach „nieludzkiej ziemi”.
.
Urszula Oettingen
Prezes
Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna
Fot. Mirosław Oettingen
