Eugeniusz Gedymin Kaszyński ps. „Nurt” urodził się 22 sierpnia 1909 r. w Łodzi. Walczył w wojnie obronnej Polski w 1939 r. Po klęsce przedostał się do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii. Tutaj przeszedł szkolenie na cichociemnego.
Do Polski został zrzucony w nocy z 1 na 2 października 1942 r. Wiosną 1943 r. przeszedł w Góry Świętokrzyskie do oddziałów partyzanckich Jana Piwnika ps. „Ponury”. Był jego zastępcą oraz dowódcą I Zgrupowania, w skład którego wchodziły trzy plutony: ppor. Euzebiusza Domoradzkiego ps. „Grot”, chor. Tomasza Wagi ps. „Szort” i wachm. Tomasza Wójcika ps. „Tarzan”; później dołączył pluton por. Jerzego Oskara Stefanowskiego ps. „Habdank”. W tym czasie główne miejsce stacjonowania oddziału znajdowało się na wzgórzu Wykus.
Po odejściu „Ponurego” objął w styczniu 1944 r. dowództwo nad całością Zgrupowań Oddziałów Partyzanckich AK „Ponury”. 8 października 1944 r. został mianowany dowódcą 2 Pułku Piechoty Legionów AK. W końcu października 1944 r. walczył z wojskami niemieckimi w okolicach Chotowa i Oleszna. 18 stycznia 1945 r. awansowany został do stopnia majora. Po wkroczeniu na Kielecczyznę Armii Czerwonej przedostał do Niemiec Zachodnich, a w październiku 1946 r. do Wielkiej Brytanii. Zamieszkał w Londynie. Zmarł 24 marca 1976 r. Został pochowany na cmentarzu w Gunnersbury w Londynie.
Dopiero kilkanaście lat później spoczął w wolnej ojczystej ziemi. Tak spełniła się jego ostatnia wola powrotu do kraju. Inicjatorami i realizatorami przeniesienia prochów Komendanta „Nurta” z Anglii do Polski byli żołnierze Armii Krajowej. Powtórny pogrzeb mjra Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego odbył się na Wykusie 11 czerwca 1994 r.
W trakcie pogrzebu głos zabrał ppor. czasu wojny Zdzisław Rachtan ps. „Halny”. Mówił: Wróciłeś do nas po przeszło pięćdziesięciu latach niechcianej a przymusowej emigracji. Wróciłeś, aby pozostać z nami na tej leśnej polanie – uroczysku Wykus – z nami żyjącymi i z tymi, którzy odeszli już na wieczną wartę. Ich pseudonimy wyryte są na kamieniach kapliczki i tabliczkach na murze. Od dziś będziecie razem pełnić służbę dla wolnej i niepodległej Ojczyzny w innym, co prawda nieziemskim wymiarze… Komendancie, zostawiamy Cię pod opieką naszej umiłowanej orędowniczki – Matki Bożej Bolesnej z Wykusu i prosimy ją gorąco o szczególne łaski dla Ciebie.
Od 22 lutego 2019 r. imię majora Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. „Nurt” nosi 10. Świętokrzyska Brygada Obrony Terytorialnej. Świętem Brygady ustanowiono 11 czerwca – dzień pochówku prochów „Nurta” na polanie Wykus.
W czasie Uroczystości Wykusowych w dniu 14 czerwca 2019 r. na wniosek dr hab. prof. UJK Urszuli Oettingen Rada Miejska w Bodzentynie nadała mjr. Eugeniuszowi Gedyminowi Kaszyńskiemu ps. „Nurt” cichociemnemu, żołnierzowi Armii Krajowej, Bohaterowi Gór Świętokrzyskich tytuł Honorowego Obywatela Miasta Bodzentyn. Taki sam tytuł tego dnia otrzymał płk Jan Piwnik ps. „Ponury”.
W oddziałach „Nurta” i „Ponurego” służyli mieszkańcy Bodzentyna i okolic. 30 stycznia 2020 r. Rada Miejska w Bodzentynie na wniosek Burmistrza Miasta i Gminy Bodzentyn Dariusza Skiby oraz dr hab. prof. UJK Urszuli Oettingen nadała rondu zlokalizowanemu w ciągu drogi wojewódzkiej nr 751 i 752 w Bodzentynie nazwę Rondo Imienia Żołnierzy „Ponurego” i „Nurta”. Oficjalne otwarcie ronda w ramach Obchodów Wykusowych odbyło się 12 września 2020 r.
Dzięki tym działaniom imię Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. „Nurt”, dowódcy oddziałów partyzanckich AK na Kielecczyźnie, zostało zapisane na trwałe w historii Bodzentyna. To miasto obok Wykusu jest odtąd wyrazicielem pamięci o wielkim patriocie Polaku. W 45. rocznicę śmierci „Nurta” przedstawiciele Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna zapalili symboliczne znicze na Wykusie. Cześć Jego Pamięci!
Urszula Oettingen
Fot. Urszula i Mirosław Oettingen
